Rugpijn en bewegen

Interview met Dokter Luc Jamaer

Dokter Luc Jamaer heeft een artsenpraktijk in de regio Hasselt en is als anesthesist verbonden aan het Jessa ziekenhuis Hasselt

Specialismen:

• Interventioneel pijncentrum
• Anesthesiologie & ITE

“Indien geen aangepaste lichaamsbeweging wordt ingebouwd in de dagelijkse activiteiten hervallen alle rug patiënten vroeg of laat.”

Op de raadpleging algologie/chronische pijn zien wij zeer veel patiënten met chronisch recidiverende rugpijn. Ongeveer 70% van de patiënten vermeldt chronische rugpijn of nekpijn als één van de klachten.

Welk zijn de meest voorkomende soorten rugpijn?

Lage rugpijnklachten staan zeker op nummer één. Meestal op basis van een gecombineerd mechanisme. Overbelasting van de lumbale facetgewrichten en facetgewrichtartrose komen voor bij een groot percentage van de patiënten. Dikwijls in combinatie met discuspathologie.

Verder zien wij veel patiënten na één of meerdere rugoperaties, de zogenoemde Failed Back Surgery Syndromes. (FBSS).

Zijn de pijnklachten van die aard dat de patiënt niet meer kan gaan werken?

In de helft van de niet gepensioneerde patiënten werkt de patiënt(e) niet meer door de rugpijnklachten. Rug en nekpijnen zijn zeker een belangrijke oorzaak van veelvuldig werkverlet en economisch een zware kost voor de maatschappij.

De andere helft van de niet gepensioneerde patiënten zijn dikwijls al niet-werkend door andere oorzaken.

Schrijft u kinesitherapie voor? Pijnstillers?

Bij een eerste acute fase zal men vooral rekenen op het effect van pijnstillers en antiflogistica, samen met rust en ontlasting van de rug. Ontspanningskiné is in deze fase een goede bijkomende therapie. Belasting van de rug is in deze fase te vermijden.

Welk advies geeft u deze mensen voor na de acute fase?

In de acute fase is rust zeker aangewezen. De ‘rustfase’ mag echter niet te lang duren.

Meestal beperkt tot 2 à 3 weken.

Tijdens de behandelingsfase, na een relatieve rustfase van enkele weken, moet er progressief terug activiteit worden ingebouwd. Eerst voorzichtige activiteiten, zonder belasting van de rug, met vooral aandacht voor de spierontspanning.

Van zodra de acute pijnklachten bedwongen zijn moet de patiënt echter leren welke activiteiten nog mogelijk zijn en op welke manier hij/zij best de activiteiten uitvoert. ‘rust roest’: lange rustperiode is zeker niet aangewezen.

Het grote probleem is meestal de activiteiten doseren en op de juiste manier opdrijven en uitvoeren. Onze patiënten worden dan ook routinematig doorgestuurd voor kinesitherapeutische begeleiding. Hoofdzaak is om te leren hoe de verschillende spieren te gebruiken, hoe en welke spieren er best worden geoefend om recidief te voorkomen en hoe de patiënt progressief meer activiteiten kan opbouwen.

Na een eerste kiné/rugschool periode is het noodzakelijk dat de patiënt, best onder begeleiding van een gespecialiseerd kinéteam, verder blijft bewegen en de juiste spieren blijft oefenen om een goede houding aan te leren en te behouden.

Een kinébegeleide fitness met aangepaste oefeningen is in deze zeker de ideale regelmatige lichaamsbeweging.

Hervallen de mensen vaak in dezelfde blessure? Hoe komt dat?

Regelmatig zien wij mensen terug met recidief. Dikwijls na enige tijd (6 tot 12 maanden). Het recidief is dikwijls toe te schrijven aan gebrek aan de juiste lichaamsbeweging, overbelasting van de rug (gebruik op een foute manier), of terug een acuut voorval.

Indien de patiënt niet de routine ingebouwd heeft om op regelmatige wijze de juiste lichaamsbeweging te nemen in zijn/haar dagelijks leven dan is de kans groot dat er op een bepaald moment terug een acuut voorval plaatsvindt waardoor de pijn recidiveert. De patiënt vergeet immers dat er een ‘zwakke plek’ bestaat in de rug waarvoor een zekere voorzichtigheid in bepaalde activiteiten nodig blijft. Een ‘verkeerde’ beweging is dan ook vlug gemaakt. Patiënten gaan sporten op een niet doordachte manier of nemen de foute lichaamshouding aan.

Wat is de prognose die u maakt voor iemand met rugklachten die na Kine of pijnbehandeling niet start met regelmatige lichaamsbeweging?

Indien geen aangepaste lichaamsbeweging wordt ingebouwd in de dagelijkse activiteiten hervallen alle rug patiënten vroeg of laat.

Hoe ouder de patiënt, hoe moeilijker het is om levensstijl, lichaamshouding en dagelijkse activiteiten aan te passen en te optimaliseren zonder continue begeleiding.

De mensen weten dus dat regelmatig bewegen helpt?

De meeste mensen weten dat regelmatig bewegen een duurzame remedie is tegen rugpijn, maar ze durven niet te starten met eender welk beweegprogramma omdat ze denken dat ze het niet zullen aankunnen en omdat ze bang zijn om zich pijn te doen of om te hervallen.

Een mens is bovendien van nature redelijk lui. Een aanpassing van de levensstijl vergt energie, overtuiging en karakter om er mee te beginnen. Eens de rugpijn verdwenen, vergeet men al snel dat er wat mis is ter hoogte van rug of lichaamshouding. Het is dan ook begrijpelijk dat het uitstelgedrag bij deze mensen zeer hoog is.

Misschien is er ook wel een gebrek aan een concreet aangenaam aanbod waar deze mensen de juiste begeleiding en oefenprogramma’s kunnen vinden om hen te helpen op een verantwoorde en veilige manier te starten. Begeleiding door een kinesist vind ik bijvoorbeeld een noodzaak voor deze mensen.

Ik ben ervan overtuigd dat jullie onderzoek naar de pijnvrije belastbaarheid van de rug deze mensen zal geruststellen en hen zal overtuigen om de eerste stap te zetten om er zelf iets aan te doen.